TY - JOUR
T1 - צְפאקציטוד
T2 - היסטוריה וזיכרון קולקטיבי כדרך לבניית התפוצה של יוצאי צפאקץ
AU - סעדון, חיים
N1 - מאמר זה הוא פתיח למחקר שאני כותב על הקהילה היהודית בצפאקץ בתקופה הקולוניאלית ולאחריה. המחקר מנסה להתמקד במיקרוקוסמוס אחד, העיר צפאקץ, בהיותה מפתח להבנת תהליכים שעברו על החברות בצפון אפריקה בתקופה הקולוניאלית. המחקר מבוסס על חומר ארכיוני רב, על עדויות ועל זיכרונות. היקף החומר שנחשף הוא רב, ובמאמר זה נפנה את תשומת לב למקור ייחודי שנראה כי אין דומה לו.
PY - 2020
Y1 - 2020
N2 - מאמר זה בוחן את ה"צפאקציטוד": מכלול הקשרים, הרגשות והגעגועים של יהודים, מוסלמים ונוצרים, לחיים בעירם צפאקץ שבתוניסיה בתקופה הקולוניאלית. הצפאקציטוד הוא מכלול הזהויות שנוצרו בעבר וממשיכות לעצב את מחשבתם ואת חייהם של בני העיר שהיגרו ממנה, בדיאספורה שנוצרה בתקופה הפוסט־קולוניאלית. המאמר מרחיב על אודות כמה דמויות מבני ובנות צפאקץ, ובמיוחד על מרסל מחמוד רגי (Reggui). רגי, מוסלמי שהתנצר, היה דמות מפתח בגיבוש הקהילה הדיאספורית הצפאקצית, מיום שייסד ב־ 1967 את השנתון La Diaspora Sfaxienne , שגיבש סביבו את הקהילה. המאמר מציע לראות ברגי "מתווך זהויות", בזכות פעולותיו לשמירת הקשר וחיבור בין הקבוצות השונות שיצאו מצפאקץ. המקרה הנידון במאמר מאפשר לבחון שלבים בבניית דיאספורה: החיים בצפאקץ בתקופה הקולוניאלית; ההגירה לצרפת, לישראל ולמקומות נוספים; הקשר המתמשך עם העיר; בניית אמצעי הקשר בין יוצאי הקהילה בדיאספורה; ותהליכי שימור הקשרים והתכנים של הזיכרון הקולקטיבי. מעבר לכך, המקרה של הצפאקציטוד מיוחד בתחושת הייעוד של חברים בו. תחושה זו משודרת דרך מסר אוניברסלי של אחווה וסובלנות בין בני אדם, המסתמך על ניסיון חייהם בצפאקץ ובדיאספורה הצפאקצית. (מתוך המאמר) يركز المقال على “الصفاقسية”، وهي مجمل العلاقات، المشاعر والاشواق التي يكنها اليهود، المسلمون والمسيحيون للحياة في مدينتهم صفاقس في تونس في الفترة الكولونيالية. “الصفاقسية” هي مجمل الهويات التي تشكلت بالماضي والتي ما زالت تصقل تفكير وحياة أبناء المدينة الذين هاجروا الى الشتات في فترة ما بعد الكولونيالية. يتوسع المقال في تطرقه إلى بعض الشخصيات من أبناء وبنات صفاقس، لا سيما مارسيل محمود رجي ( Marcel Mahmoud Reggui). رجي، وهو مسلم اعتنق المسيحية، كان شخصية مركزية في بناء المجتمع الصفاقسي في الشتات منذ أن أسس الدليل السنوي La Diaspora Sfaxienne في العام 1967, الذي تشكل المجتمع من حوله. يقترح المقال النظر الى رجي كـ“وسيط هويات” بفضل نشاطه للحفاظ على العلاقات بين المجموعات المختلفة التي خرجت من صفاقس. الحالة التي يتناولها المقال تسمح لنا بمعاينة مراحل في عملية تشكل جالية: الحياة في صفاقس في الفترة الكولونيالية; الهجرة الى فرنسا، اسرائيل وأماكن أخرى; العلاقة المتواصلة مع المدينة; بناء وسائل تواصل بين المهاجرين في الشتات; وسيرورات الحفاظ على علاقات ومضامين الذاكرة الجماعية. اضافةً إلى ذلك، تتميز حالة “الصفاقسية” بشعور الأعضاء بأنهم يحملون رسالة، هي رسالة كونية من الأخوة والتسامح بين البشر تعتمد على تجربة حياتهم في صفاقس والشتات الصفاقسي.
AB - מאמר זה בוחן את ה"צפאקציטוד": מכלול הקשרים, הרגשות והגעגועים של יהודים, מוסלמים ונוצרים, לחיים בעירם צפאקץ שבתוניסיה בתקופה הקולוניאלית. הצפאקציטוד הוא מכלול הזהויות שנוצרו בעבר וממשיכות לעצב את מחשבתם ואת חייהם של בני העיר שהיגרו ממנה, בדיאספורה שנוצרה בתקופה הפוסט־קולוניאלית. המאמר מרחיב על אודות כמה דמויות מבני ובנות צפאקץ, ובמיוחד על מרסל מחמוד רגי (Reggui). רגי, מוסלמי שהתנצר, היה דמות מפתח בגיבוש הקהילה הדיאספורית הצפאקצית, מיום שייסד ב־ 1967 את השנתון La Diaspora Sfaxienne , שגיבש סביבו את הקהילה. המאמר מציע לראות ברגי "מתווך זהויות", בזכות פעולותיו לשמירת הקשר וחיבור בין הקבוצות השונות שיצאו מצפאקץ. המקרה הנידון במאמר מאפשר לבחון שלבים בבניית דיאספורה: החיים בצפאקץ בתקופה הקולוניאלית; ההגירה לצרפת, לישראל ולמקומות נוספים; הקשר המתמשך עם העיר; בניית אמצעי הקשר בין יוצאי הקהילה בדיאספורה; ותהליכי שימור הקשרים והתכנים של הזיכרון הקולקטיבי. מעבר לכך, המקרה של הצפאקציטוד מיוחד בתחושת הייעוד של חברים בו. תחושה זו משודרת דרך מסר אוניברסלי של אחווה וסובלנות בין בני אדם, המסתמך על ניסיון חייהם בצפאקץ ובדיאספורה הצפאקצית. (מתוך המאמר) يركز المقال على “الصفاقسية”، وهي مجمل العلاقات، المشاعر والاشواق التي يكنها اليهود، المسلمون والمسيحيون للحياة في مدينتهم صفاقس في تونس في الفترة الكولونيالية. “الصفاقسية” هي مجمل الهويات التي تشكلت بالماضي والتي ما زالت تصقل تفكير وحياة أبناء المدينة الذين هاجروا الى الشتات في فترة ما بعد الكولونيالية. يتوسع المقال في تطرقه إلى بعض الشخصيات من أبناء وبنات صفاقس، لا سيما مارسيل محمود رجي ( Marcel Mahmoud Reggui). رجي، وهو مسلم اعتنق المسيحية، كان شخصية مركزية في بناء المجتمع الصفاقسي في الشتات منذ أن أسس الدليل السنوي La Diaspora Sfaxienne في العام 1967, الذي تشكل المجتمع من حوله. يقترح المقال النظر الى رجي كـ“وسيط هويات” بفضل نشاطه للحفاظ على العلاقات بين المجموعات المختلفة التي خرجت من صفاقس. الحالة التي يتناولها المقال تسمح لنا بمعاينة مراحل في عملية تشكل جالية: الحياة في صفاقس في الفترة الكولونيالية; الهجرة الى فرنسا، اسرائيل وأماكن أخرى; العلاقة المتواصلة مع المدينة; بناء وسائل تواصل بين المهاجرين في الشتات; وسيرورات الحفاظ على علاقات ومضامين الذاكرة الجماعية. اضافةً إلى ذلك، تتميز حالة “الصفاقسية” بشعور الأعضاء بأنهم يحملون رسالة، هي رسالة كونية من الأخوة والتسامح بين البشر تعتمد على تجربة حياتهم في صفاقس والشتات الصفاقسي.
UR - https://merhav.nli.org.il/primo-explore/search?vid=ULI&lang=iw_IL&query=lsr10,contains,XXXXXXXXX
M3 - מאמר
SN - 2626-986X
VL - כ"ה
SP - 193
EP - 212
JO - ג'מאעה
JF - ג'מאעה
ER -